KASZTANOWIEC ZWYCZAJNY - lek nie tylko na choroby żył.

Źródło: Internet

Ojczyzna tego pospolitego drzewa jest południowa część Półwyspu Bałkańskiego. Kasztanowiec cieszy się opinią drzewa dekoracyjnego,toteż chętnie jest wysadzany w parkach i wzdłuż dróg tworząc efektowne aleje dzięki swej gęstej i rozłożystej koronie. 

Ma charakterystyczne, siedmiopalczaste liście, kwiaty różowo nakrapiane na zebrane w okazałe, wzniesione kwiatostany. Owoce to kuliste, kolczaste torebki, w których znajduje się zwykle jedno duże, okrągławe i nieco spłaszczone nasienie, czyli po prostu kasztan.

W uprawie spotyka się odmiany o kwiatach od barwy białej przez żółtą i różową do czerwieni. W lecznictwie ma znaczenie odmiana biało kwitnąca.

Kasztanowiec dostarcza kilku surowców leczniczych:

• wiosną zdejmuje się korę z młodych, gładkich oraz zdrowych gałązek i suszy w przewiewie – otrzymuje się korę kasztanowca
• w czerwcu ścina się w pełni kwitnienia całe kwiatostany kasztanowca, a następnie obrywa pojedyncze kwiaty z szypułkami i suszy rozkładając cienką warstwą w miejscach zacienionych i przewiewnych - otrzymuje się kwiat kasztanowca
• w końcu lipca zrywa się niedojrzałe owoce kasztanowca wyłącznie na zlecenie zakładów zielarskich i w stanie świeżym przerabia w przetwórniach na wyciągi
• jesienią często zbiera się dojrzałe nasiona kasztanowca, które służą do wyrobu kleju dekstrynowego oraz saponin
• do celów leczniczych w maju i czerwcu zbiera się również liście kasztanowca, które bogate są w witaminę K.

Surowce nie wolno suszyć w temperaturze powyżej 50 stopni C. Kwiaty i liście wrażliwe są na światło, dlatego suszyć je w półmroku.

Podstawowe związki czynne kasztanowca:

1. Nasiona i owoce: posiadają mieszaninę saponin trójterpenowych w ilości 3-13%, zwaną escyną, która zawiera osiem połączeń glikozydowych protoescygeniny baryngtogenolu C z kwasami angelikowym, tiglinowym i octowym, ponadto około 0,15% flawonoidów, a wśród nich pochodne kwercetyny, następnie związki kumarynowe, garbniki i karotenoidy.

2. Kora: obfituje w hydroksykumarynę - eskulinę oraz fraksynę, zawiera też escynę, flawonoidy, garbniki i trójterpeny.

3. Kwiaty: w kwiatach znajdują się escyną, flawonoidy, obejmujące 5 pochodnych kemferolu i izokwercetyny, związki kumarynowe, jak eskulina i fraksyna, cukry, kwasy polifenolowe, jak kwas chlorogenowy, a ponadto garbniki.

4. Liście: w liściach są flawonoidy pochodne kemferolu i kwercetyny oraz escyną i związki kumarynowe.

WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE KASZTANOWCA:

• związki czynne zawarte w przetworach kasztanowca uszczelniają ściany naczyń włosowatych i doprowadzają ich przepuszczalność do stanu normalnego dzięki zmniejszeniu kruchości naczyń. Usprawnia się przepływ krwi w naczyniach żylnych,co hamuje krzepliwość krwi i przeciwdziała powstawaniu zakrzepów wewnątrznaczyniowych.

• pomocny w stanach zapalnych wątroby, żołądka i jelit
• działa także przeciwbakteryjnie oraz rozkurczowo na układ pokarmowy
• ułatwia wydalanie moczu przy przeroście prostaty
• przy hemoroidach, żylakach nóg, żylakach powrózka nasiennego
• stosowany także przy zakrzepowym zapaleniu żył, przy krwiakach, zapaleniu ścięgien
• stosowany zewnętrznie na skórę działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i ściągająco
• stosowany przy obrzękach wywołanych urazami mechanicznymi, ponieważ przyspiesza wchłanianie płynu surowiczego w miejscu obrzęku, a także przy obrzęku płuc i mózgu
• pomocny przy leczeniu oparzeń i odmrożeń.

Działania niepożądane: nie należy przekraczać zalecanych dawek, gdyż może to spowodować nudności i wymioty. 

Źródło: Internet

PRZYKŁADOWE SPOSOBY UŻYCIA KASZTANOWCA:

ODWAR Z KORY KASZTANOWCA: 1 łyżkę rozdrobnionej kory zalać 11/2-2 szklankami wody letniej i pozostawić na 1-2 godz. Ogrzewać do wrzenia i gotować powoli pod przykryciem 5-10 min. Odstawić na 10 min i przecedzić. Pić 1/3-1/2 szklanki 2-3 razy dziennie przed jedzeniem w nieżytach przewodu pokarmowego, mało nasilonej biegunce, owrzodzeniu jelita grubego i obecności krwi w kale.

WYCIĄG Z KASZTANOWCA (Herbapol) sporządzany ze świeżych, niedojrzałych owoców: dawki 20-40 kropli do 1/2 łyżeczki w 1/4 szklanki wody lub soku owocowego 2-4 razy dziennie po jedzeniu.

Wyciągi z niedojrzałych owoców i dojrzałych nasion służą do leczenia obrzęków pooperacyjnych, pourazowych, zaburzeń krążenia żylnego kończyn i mózgu, żylaków kończyn i odbytu (hemoroidów). Podawane są w przypadku udaru, obrzęku mózgu, w stanach zapalnych żył, przy zakrzepach, zawałach, w profilaktyce zakrzepicy. Wyciągi z owoców i nasion zmniejszają przepuszczalność ścian naczyń, przywracają elastyczność naczyniom krwionośnym, poprawiają krążenie obwodowe, mózgowe i wieńcowe. Usprawniają krążenie krwi w skórze. Przyśpieszają resorpcję płynów surowiczych w miejscu obrzęku. Hamują stan zapalny oraz odczyn alergiczny.

MIESZKANKA PRZECIWOBRZĘKOWA: mieszać 50 g kwiatów lub liści kasztanowca, 30 g ziela krwawnika i 20 g ziela nostrzyka. Półtorej łyżki ziół zalać dwiema szklankami ciepłej wody i powoli ogrzewać pod przykryciem do wrzenia lub postawić nad parą na 30 minut i wypić w dwu porcjach miedzy posiłkami. Stosować w kontuzjach, obrzękach urazowych, podskórnych i wynaczynieniach.

OKŁAD PRZECIWOBRZĘKOWY: zmieszać 50 g rozdrobnionych kwiatów lub liści kasztanowca, 30 g ziela hyzopu i 20 g liści babki. Zarobić z wodą na papkę 3-6 łyżek ziół i 1 łyżkę płatków

owsianych, ogrzewać w naczyniu, przenieść na płótno, przyłożyć na chore miejsce i owinąć.

NALEWKA SPIRYTUSOWA: ze świeżych kwiatów stosuje się do pędzlowania swędzących wysypek,odmrozin i oparzeń.



Źródło: J. Górnicka