![]() |
Źródło: Internet |
Rodzina
brzozowatych jest dość liczna, obejmuje bowiem sześć rodzajów i
prawie sto gatunków.
Największe
znaczenie w lecznictwie mają brzoza brodawkowa i brzoza omszona.
Drzewo
to żyje najwyżej sto kilkadziesiąt lat. Nie ma w sobie ani
dostojeństwa ani długowieczności dębu, ale było obiektem kultu
starożytnych Celtów i Słowian. Uważali brzozę za święte
drzewo, symbol Matki Ziemi, wieczności i mądrości. Dziś
pozostałością tych wierzeń jest obyczaj dekorowania brzozowymi
gałązkami ołtarzy w Boże Ciało.
Rośnie
w lasach suchym siedlisku, powszechna w parkach, często obecna w
pobliżu ludzkich siedzib.
Osiąga
20 m wysokości. Ma białą, okrężnie łuszczącą się korę.
Młode, zwisające gałązki są ciemne i nagie, pokryte kropelkami
żywicy w postaci brodawek.
Kwitnie
w kwietniu i maju.
Surowcem
leczniczym są:
- liście, które należy zbierać w maju
- pączki, które zbiera się wczesną wiosną
- kora, którą zbiera się zimą lub wczesną wiosną
- sok z pnia, który pobiera się wiosną (marzec, kwiecień)
- czarna huba brzozowa
WŁAŚCIWOŚCI
LECZNICZE BRZOZY:
- sok z brzozy - to największy skarb z tego drzewa, zwany oskołą. Sok zbiera się wiosną, w marcu lub kwietniu, zanim drzewo zacznie puszczać pąki. Potem bowiem oskoła nabiera nieprzyjemnego smaku. Stwierdzono, że najlepszy i najsmaczniejszy sok można uzyskać po długich i mroźnych zimach z drzew rosnących w skalistych i suchych miejscach. Nawierca się pień drzewa lub wbija się w niego patyk i zbiera wypływający płyn. Z jednej brzozy można bez szkody dla drzewa pozyskać od kilku do kilkunastu litrów soku. Gdy już go zbierzemy, zatykamy rankę na pniu, np. patykiem. Pozyskaną oskołę można zabezpieczyć przed zepsuciem dolewając trochę spirytusu. W soku brzozowym są cukry naturalne (glukoza i fruktoza), kwasy organiczne (cytrynowy i jabłkowy), sole mineralne (związki potasu, magnezu, fosforu, wapnia, żelaza oraz miedzi), aminokwasy, peptydy, witaminę C, a także witaminy z grupy B. Oskoła zawiera związki pobudzające wydalanie moczu, a wraz z nim jonów sodu, chloru i kwasu moczowego. Wypłukuje więc złogi z przewodów moczowych zapobiegając tworzeniu się kamieni. Wspomaga leczenie stanów zapalnych nerek, pęcherza moczowego oraz skazy moczanowej (dny). Wzmacnia organizm, reguluje przemianę materii, odtruwa i wspomaga leczenie obrzęków sercowo-naczyniowych, a także odżywia włosy oraz wybiela piegi. Świeży sok działa też umiarkowanie przeczyszczająco.
- liście brzozy - niezwykłym surowcem zielarskim są liście brzozy (Folium Betule). Zawierają liczne bioaktywne substancje: saponiny, flawonoidy, kwasy organiczne, żywice, garbniki, witaminę C, nieco olejku. Liście brzozy, tak jak sok, zbiera się wiosną i suszy w temperaturze około 40 st. C. Lekarze medycyny naturalnej stosują wodne oraz wodno-alkoholowe wyciągi z liści brzozy jako znakomity środek o działaniu wzmagającym wydzielanie moczu i potu. Dzięki tym właściwościom usuwany jest chlorek sodu oraz szkodliwe produkty przemiany materii. Terapia wyciągami z liści brzozy odkaża drogi moczowe i odtruwa organizm. Mają one także właściwości przeciwobrzękowe oraz przeciwartretyczne. Badania ostatnich lat pokazały, że w liściach brzozy znajdują się substancje o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Stosuje się więc je m.in. do usuwania piasku moczowego, w rozkruszaniu kamieni nerkowych czy leczeniu stanów zapalnych dróg moczowych. Ważną właściwością preparatów otrzymanych z liści brzozy jest to, że nie drażnią one nerek i pęcherza. Niektórzy lekarze medycyny naturalnej stosują liście brzozy także w terapii stanów zapalnych gruczołu krokowego oraz w terapii chorób reumatycznych i dny. Liście regulują również przemianę materii.
- pączki brzozy - zbiera się je zimą i wczesną wiosną. Zawierają wiele aktywnych biozwiązków, np. żywice, saponiny, trójpenteny, kwas salicylowy, olejek eteryczny, witaminy i fitohormony. Wyciągi z pączków brzozowych działają podobnie jak liście: moczopędnie, przeciwreumatycznie, przeciwzapalnie, napotnie i przeciwgorączkowo. Leczenie za pomocą pączków roślin nazywane jest gemmo-terapią. Preparaty z pączków brzozy stosowane są w leczeniu zaburzeń urologicznych (skąpomoczu, kamicy moczowej), obrzęków różnego pochodzenia, w schorzeniach reumatycznych, i metabolicznych, np. w dnie oraz w terapii schorzeń dermatologicznych (np. przy wypadaniu włosów i łuszczycy). Przetwory z pączków brzozowych można stosować też zewnętrznie, np. w stanach zapalnych błon śluzowych spojówek czy odbytu. Pączki brzozy są stosowane w kosmetologii. Toniki, maceraty czy napary odkażają, wybielają i ujędrniają skórę. Miód naturalny z dodatkiem pączków brzozy oraz alkoholu zielarze stosują w terapii wzmacniającej i odtruwającej organizm.
- czarna huba brzozowa - na pniach brzozy rośnie dziwnie wyglądająca, czarnobrunatna, podobna do bryły żużlu, narośl. To właśnie huba brzozowa czarna. Narosty tworzy nadrzewny grzyb – włóknouszek ukośny (Inonotus obliquus). Atakuje zraniony lub osłabiony fragment brzozy. Podobno już w XII wieku wykorzystywano lecznicze właściwości huby brzozowej na Rusi i Syberii. W medycynie ludowej stosowano wywar z tego grzyba znany pod nazwą czaga-chaga. Leczniczy preparat z huby czarnej, w postaci skoncentrowanego wyciągu, jest nadal stosowany w medycynie naturalnej. Huba czarna działa leczniczo w chronicznym nieżycie żołądka, atonii przewodu pokarmowego, wrzodowej chorobie żołądka i dwunastnicy, polipowatości żołądka i jelit, chorobach wątroby i śledziony, w kłopotach z przemianą materii (w tym z gospodarką lipidową) i problemach dróg żółciowych. Substancje bioaktywne z huby obniżają stężenie cukru we krwi. Stymulują też układ odpornościowy i pobudzają organizm do produkcji interferonu. Dzięki temu huba działa przeciwwirusowo, przeciwzapalnie i przeciwbakteryjne. Stosuje się ją w terapii np. przeziębień czy opryszczki oraz schorzeń wirusowych powikłanych zakażeniami bakteryjnymi. Szereg danych wskazuje na możliwość stosowania preparatów z huby w prewencji i leczeniu chorób nowotworowych oraz zapobieganiu negatywnym skutkom np. po radioterapii. Badania naukowe wskazują, że huba czarna wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego – aktywizuje procesy przebiegające w korze mózgowej. To odkrycie spowodowało, że lekarze medycyny naturalnej stosują hubę np. w terapii zaburzeń pamięci. Ze względu na jej właściwości uspokajające, odnawiające siły witalne i zapobiegające bólom głowy hubę brzozową można też pić jako herbatkę.
- kora brzozy - związki chemiczne występujące w korze brzozowej (betulina, kwas betulinowy i lupeol) wykazują wiele interesujących właściwości farmakologicznych, są także cennymi surowcami kosmetycznymi. Składnikom czynnym można przypisać wiele działań istotnych w poprawie funkcjonowania organizmu ludzkiego: działanie antyoksydacyjne (przeciwutleniające), działanie immunostymulujące i przeciwzapalne, działanie przeciwwirusowe, antyalergiczne, działanie regulujące proces syntezy kolagenu i elastyny, działanie przeciwnowotworowo, leczy również miażdżycę, cukrzycę i otyłość.
W
związki, z tym że choroba nowotworowa jest chorobą coraz częściej
występującą w naszej cywilizacji rozszerzę działanie kory
brzozowej właśnie na to schorzenie:
-
działanie przeciwnowotworowe betuliny zbadano na wielu
różnych liniach komórek nowotworowych, m.in.: raka płuc,
białaczki, raka wątrobowokomórkowego, raka żołądka i trzustki,
raka okrężnicy, jamy ustnej i prostaty (zależnego hormonalnie).
Kwas betulinowy wykazuje działanie cytotoksyczne w przypadku:
czerniaka skóry, białaczki, białaczki limfoblastycznej, raka
jelita grubego, piersi, szyjki macicy, prostaty, nerwiaka
niedojrzałego, glejaka, raka jajnika i tarczycy. Mechanizm działania
substancji aktywnych, występujących w ekstrakcie z kory brzozy,
opiera się na wywołaniu procesu apoptozy, czyli samobójczej
śmierci, komórek nowotworowych. Badania farmakokinetyczne kwasu
betulinowego pokazały, że największa koncentracja tego związku
występuje właśnie w tkance objętej zmianami nowotworowymi. Jest
to związane m.in. z kwasowością środowiska wewnątrz komórki
nowotworowej, którego pH (6.8) jest niższe niż w komórkach
zdrowych (7). Innym mechanizmem działania samej betuliny,
odgrywającym szczególną rolę w profilaktyce chorób
nowotworowych, jest zwiększenie produkcji cytokin we krwi, w
szczególności czynnika martwiczego nowotworów (TNF-alfa). Cytokiny
wpływają na pobudzenie komórek biorących udział w odpowiedzi
immunologicznej organizmu. Ekstrakt z kory brzozy wykazuje działanie
ochronne w przypadku ryzyka wystąpienia nowotworów skóry
(czerniak, rak podstawnokomórkowy BCC, rak kolczystokomórkowy SCC).
Patogeneza tego typu nowotworów jest związana szczególnie z
uszkodzeniem komórek naskórka wskutek chronicznego promieniowania
ultrafioletowego. Badania kliniczne potwierdzają wysoką skuteczność
betuliny w redukowaniu znamion dysplastycznych oraz zmian typu
rogowacenia słonecznego, które są stanami przedrakowymi (ponad 10%
takich zmian przekształca się w nowotwory).
Naukowcy
potwierdzają również, że brzoza jonizuje ujemnie powietrze, a
ujemne jony działają leczniczo na nasz organizm. Na co dzień
narażeni jesteśmy na oddziaływanie jonów dodatnich, które
generowane są przez spaliny, asfalt, zanieczyszczenia, urządzenia
grzewcze i elektryczne, takie jak pralki, kuchenki mikrofalowe czy
suszarki. To nadmiar jonów dodatnich jest odpowiedzialny za nasze
złe samopoczucie, bóle głowy i brak optymizmu. Dlatego warto
spacerować po brzozowych zagajnikach i nawet od czasu do czasu
przytulić się do drzewa.
Przykładowe
sposoby użycia brzozy:
NAPAR
Z LIŚCI: 40 g liści na litr wody wrzącej, naciągać 10 minut. Pić
po filiżance między posiłkami.
ODWAR
Z KORY: stosować łyżeczkę na szklankę wrzątku. Lek na
łuszczycę.
SOK
WYCIEKAJĄCY Z NACIĘTEGO PNIA: pić 3 razy dziennie po ½ szklanki
między posiłkami.
SOK
ZE ŚWIEŻYCH LIŚCI: pić 3 razy dziennie po 40 kropli w ¼ szklanki
wody.
Źródło: aptekajagiellonska.pl, strefazdrowia.info
Brak komentarzy:
Publikowanie komentarza